Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία επίτευξης κύησης μετά από τακτικές προσπάθειες ενός ζευγαριού χωρίς προφυλάξεις για χρονικό διάστημα ενός έτους ή περισσότερο.
Πότε θα πρέπει ένα ζευγάρι να το συζητήσει με τον ειδικό;
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, σε γυναίκες κάτω των 35 ετών, με ελεύθερο ατομικό ιστορικό και χωρίς υποκείμενη παθολογία, η κλινική και εργαστηριακή διερεύνηση θα πρέπει να ξεκινά μετά από προσπάθειες του ζευγαριού για χρονικό διάστημα ενός έτους. Αντιθέτως, σε γυναίκες άνω των 35 ετών, το εν λόγω χρονικό διάστημα μειώνεται σε έξι μήνες. Τέλος, σε γυναίκες άνω των 40 ετών, μπορεί να είναι δικαιολογημένη μία πιο άμεση αξιολόγηση σε χρονικό διάστημα μικρότερο των έξι μηνών.
Ποια είναι τα συνήθη αίτια της υπογονιμότητας;
Σε ένα ποσοστό της τάξης του 40% η υπογονιμότητα οφείλεται στη γυναίκα, σε ποσοστό 40% στον άνδρα και σε ποσοστό 20% και στους δύο ή δεν ανευρίσκεται κάποια αιτιολογία (ανεξήγητη υπογονιμότητα).
Όσον αφορά τη γυναίκα τα κύρια αίτια υπογονιμότητας είναι τα ακόλουθα:
Η προχωρημένη ηλικία της γυναίκας.
Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας (Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται και οι ενδοκρινοπάθειες και το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών.
Η ενδομητρίωση.
Παθολογία των σαλπίγγων (Οι σάλπιγγες είναι οι δομές, όπου μέσω αυτών συλλέγεται και μεταφέρεται το ωάριο από τις ωοθήκες στην ενδομήτρια κοιλότητα. Επίσης, στις σάλπιγγες πραγματοποιείται και η γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο.).
Παθολογία της ενδομητρικής κοιλότητας, όπως πολύποδες, ινομυώματα που προβάλλουν στο ενδομήτριο, συμφύσεις κ.α..
Διάφοροι άλλοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία και το στρες.
Όσον αφορά τον άνδρα τα κύρια αίτια υπογονιμότητας είναι τα ακόλουθα:
Η προχωρημένη ηλικία του άνδρα.
Συγγενή ή επίκτητα αίτια.
Γενετικά αίτια.
Σεξουαλική (στυτική) δυσλειτουργία.
Διαταραχές όσον αφορά την εκσπερμάτωση.
Διάφοροι άλλοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ.
Ποια είναι η αρχική διερεύνηση της υπογονιμότητας;
Η διερεύνηση της υπογονιμότητας του ζευγαριού ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και των δύο. Επιπροσθέτως, από τη γυναίκα θα ζητηθεί αρχικώς ορμονολογικός έλεγχος, υπέρηχος των έσω γεννητικών οργάνων και υστεροσαλπιγγογραφία ή υδροσονογραφία (Hy.Fo.Sy) για έλεγχο της μήτρας και της διαβατότητας των σαλπίγγων. Αναλόγως με το ιστορικό της γυναίκας μπορεί να ζητηθεί επιπλέον γενετικός έλεγχος, όπως καρυότυπος και κυστική ίνωση, ή/και λοιπός αιματολογικός έλεγχος για αποκλεισμό άλλων διαφόρων παραγόντων υπογονιμότητας. Τέλος, δεν αποκλείεται, εάν και μόνο επιβάλλεται, η σύσταση υστεροσκόπησης και λαπαροσκόπησης. Από τον σύντροφο θα ζητηθεί αρχικώς ένας έλεγχος σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα) και αναλόγως των αποτελεσμάτων και το ιστορικό είναι πιθανό να χρειαστεί γενετικός, ενδοκρινολογικός και απεικονιστικός έλεγχος.
Επιλογές θεραπείας της υπογονιμότητας;
Η επιλογή θεραπείας της υπογονιμότητας ενός ζευγαριού εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την αιτία αυτής και είναι εξατομικευμένη.
Περιληπτικά οι θεραπείες είναι οι ακόλουθες:
Συγχρονισμένες επαφές:
Υπερηχογραφική παρακολούθηση του κύκλου της γυναίκας και πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας με ταυτόχρονη οδηγία για εκκίνηση των σεξουαλικών επαφών του ζευγαριού.
Ενδομήτρια σπερματέγχυση:
Υπερηχογραφική παρακολούθηση του κύκλου της γυναίκας και πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας. Προετοιμασία δείγματος του σπέρματος του συντρόφου και μεταφορά αυτού με καθετήρα στην ενδομήτρια κοιλότητα της γυναίκας.
Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF, ICSI & PICSI) με διέγερση των ωοθηκών με φάρμακα ή χωρίς διέγερση των ωοθηκών (φυσικοί ή τροποποιημένοι φυσικοί κύκλοι):
Υπερηχογραφική παρακολούθηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων στις ωοθήκες της γυναίκας και πραγματοποίηση της ωοληψίας για συλλογή των ωαρίων. Γονιμοποίηση αυτών των ωαρίων με το σπέρμα του συντρόφου (σε αζωοσπερμία με σπέρμα δότη), παρακολούθηση ανάπτυξης και εξέλιξης των γονιμοποιημένων ωαρίων σε βλαστοκύστεις ( έμβρυα 5ης ημέρας). Πραγματοποίηση εμβρυομεταφοράς (μεταφορά μέσω καθετήρα στην ενδομήτρια κοιλότητα της γυναίκας των βλαστοκύστεων).
